کد مطلب:38898 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:17

گنجینه پرسمان » اهل بيت

به چه دليل ادعا ميكنيد كه آية ابلاغ يـَاَيُّهَا الرَّسولُ بَلِّغ ما اُنزِلَ اِلَيكَ مِن رَبِّكَ... (مائده، 67) دربارة ولايت عليآن هم در روز غدير خم ميباشد; به ويژه با توجه به اين كه سياق آيات پيش و پس اين آيه، به چنين معنايي گواهي نميدهد؟

يكي از فرقهايي كه قرآن با كتابهاي معمولي و كلاسيك دارد، اين است كه مطالب آن در فصول و ابواب معيني دسته بندي نشده است، و به گونهاي نيست كه براي مثال، فصل اعتقادات در آن، جدا از فصل تكاليف عملي بيان شده باشد و يا آن كه فصل حكايات و داستان ها جدا از فصل مواعظ و حكمت ها باشد، بلكه آيات قرآن پس از آن كه بر اساس نيازها و حوادث مختلف و روي دادها نازل گرديد، با چينش مخصوصي كه از طرف پيامبر9 ـ براساس وحي ـ صورت گرفت، به شكل كنوني در آمد. قرآن از هيچ يك از نمونههاي كتب بشري پيروي نكرده است، زيرا نه چون كشكولي است كه هيچ قسمتي از آن را نتوان با قسمت ديگر مرتبط ساخت و نه چون نوشتهاي است كه هر قسمتي از آن گرفتار قسمت پيش و پسش باشد و به هيچ قسمتي از آن نتوان استقلال بخشيد. قرآن، آميزهاي بيبديل است كه از قانون مخصوص خودش پيروي ميكند; هر جا قسمتي از آن استقلال داشت، آن را بايستي مستقل لحاظ كرد و هر جا كه مرتبط بود بايستي مرتبط دانست; به همين جهت، مسئلة سياق و حفظ آن، به طور لازم در هر قسمتي از قرآن نميتواند مطرح شود، بلكه پيش از تمسّك به قياس و رعايت آن بايد، وجود سياق را ثابت كرد، زيرا سياق جايي است كه پارهاي از كلام دست كم با هم ارتباط داشته باشند، كه در اين صورت، آن كمترين ارتباط، رشتة اتصال و پيوند آن پارة كلام خواهد بود و در نسبت دادن مفاهيم و اغراض به آن پاره از كلام، بايد آن رشتة تصال ـ سياق ـ محفوظ بماند، ولي با توجه به خصوصيتي كه قرآن دارد، مبني بر اين كه هيچ التزامي ندارد به اين كه آيات پي در پي او به صورت لزوم، به گونهاي با هم مرتبط باشند; به همين جهت، پيش از مطرح كردن مسئله سياق، ابتدا بايد ديد اساساً بين آيات مورد نظر ارتباطي هست، تا در هنگام تفسير آنها، آن ارتباط رعايت و حفظ شود و يا اساساً ارتباطي وجود ندارد، بلكه غرض از چينش اين چند آيه ـ كه بين آنها ارتباط مفهومي و محتوايي نيست ـ در كنار هم، چيز ديگري ـ غير از ارتباط محتوايي ـ بوده و مصلحت ديگري در كار بوده است.

ما در آيات مورد نظر ـ آية ابلاغ و آيات پيش و پس آن چنين اعتقاد داريم كه بين آنها از نظر محتوايي هيچ گونه ارتباطي وجود ندارد; دليل اين مطلب هم دو چيز است: 1. شأن نزولي كه براي آية ابلاغ وارد شده است ـ و بسياري از علماي اهل سنت نيز آن را در كتب خود آوردهاند(تفسير نمونه، آيت اللّه مكارم شيرازي و ديگران، ج 5، ص 5، نشر دارالكتب الاسلامية. ) 2. لحن آيه و تفاوت آن با آيات پيش و پس آن، به گونهاي كه اگر شأن نزول آيه را نيز در نظر نگيريم، لحن آيه، خود گوياي آن است كه دربارة مطلبي سخن ميگويد كه نميتواند با مضامين پيش و پس خود مرتبط باشد.( همان، ص 18. )